Cytologia ginekologiczna

Cytologia ginekologiczna to proste badanie, które może pomóc wykryć zmiany w obrębie szyjki macicy predysponujące do rozwoju raka lub potwierdzić jego rozpoznanie. Materiał do cytologii (komórki nabłonka szyjki macicy) jest pobierany w trakcie bezbolesnego badania ginekologicznego za pomocą specjalnej szczoteczki. Próbkę zabezpiecza się, transportuje do laboratorium, następnie zabarwia i ocenia pod mikroskopem.

Kiedy należy wykonać cytologię ginekologiczną?

Cytologia ginekologiczna wykonywana jest w celu oceny ryzyka zachorowania na raka szyjki macicy. Zaleca się przeprowadzać je:

• regularnie w odstępach 3-letnich między 21 a 65 rokiem życia lub 3 lata po rozpoczęciu życia seksualnego
• wzmożone kontrole (coroczne) są wskazane u kobiet aktywnych seksualnie, ze współistniejącymi chorobami przenoszonymi drogą płciową, przy potwierdzeniu nosicielstwa HPV, przy osłabionej odporności (infekcja HIV lub po chemioterapii)
• u kobiet ciężarnych (jednorazowo), za bezpieczny okres wykonania testu uznaje się czas do 24 tygodnia ciąży

Badanie można uzupełnić innymi testami – wykrywaniem materiału genetycznego wirusa HPV w komórkach pobranych z szyjki macicy i określaniem jego genotypu (czy należy do typu podwyższających ryzyko rozwoju nowotworu).

Cytologia ginekologiczna – kto powinien wykonać?

Każda kobieta z objawami mogącymi sugerować podejrzenie raka szyjki macicy:

• nietypowe krwawienia z pochwy: przedłużające się, obfitsze niż zazwyczaj, samoistne między miesiączkami lub po stosunku, po menopauzie
• objawy bólowe: ból w podbrzuszu, podczas stosunku
• obecność nieprawidłowej wydzieliny z pochwy: gęste, obfite, nieprzyjemne w zapachu upławy

Cytologia ginekologiczna norma

Wynik badania powinien być oceniony w oparciu o wiek i fazę cyklu miesiączkowego, w której znajdowała się kobieta podczas pobrania. Inny obraz komórek będzie typowy dla kobiet młodych (u których wysokie stężenie hormonów płciowych zapewnia ciągły wzrost komórek nabłonka), a odmienny dla kobiet po menopauzie (gdzie obserwuje się zmiany zanikowe nabłonka).

W warunkach prawidłowych, obserwuje się wyłącznie typowe komórki nabłonka o prawidłowej strukturze.

Jeśli stwierdzona zostanie obecność nietypowych komórek nabłonka, zmiany w ich strukturze ocenia się pod kątem nasilenia (dysplazja małego lub dużego stopnia), następnie na podstawie tego wyniku kobietę przypisuje się do odpowiednich grup ryzyka rozwoju raka szyjki macicy.

Stosunkowo często obserwuje się zmiany wynikające z obecności stanu zapalnego (w tym wykrywa limfocyty- białe krwinki) lub nadżerek, które mogą być przejściowe i ustępować samoistnie. W tej sytuacji wskazane są częstsze kontrole (badania cytologiczne), by upewnić się, że stan szyjki macicy powrócił do normy.

W przypadku wykrycia bardziej niepokojących patologii- obserwacji dużej liczy komórek zmienionych nowotworowo – jest konieczne wykonanie dalszej diagnostyki, badań obrazowych (USG, tomografii jamy brzusznej) lub endoskopowych (kolposkopii, czyli oglądania tkanek szyjki macicy przez wziernik).