Cytologia jednowarstwowa

Czym jest cytologia jednowarstwowa?

Cytologia jednowarstwowa (nazywana także cytologią na podłożu płynnym, LBC) jest badaniem stanowiącym ulepszenie klasycznego badania cytologicznego – czyli najbardziej podstawowego testu ginekologicznego stosowanego we wczesnej diagnostyce oraz profilaktyce chorób szyjki macicy. Dzięki regularnemu wykonywaniu tego badania możliwe jest wykrycie zmian patologicznych w budowie komórek tworzących macice zanim zaczną one dawać jakiekolwiek objawy lub ulegać pogłębionej transformacji nowotworowej, co umożliwia bardzo wczesne wdrożenie ewentualnego leczenia, które daje największy procent szans na całkowite wyleczenie. Jest to niezwykle ważne, gdyż rak szyjki macicy to jeden z najczęściej występujących nowotworów złośliwych u kobiet.

Badanie cytologii cienkowarstwowej polega na pobraniu podczas badania ginekologicznego komórek nabłonkowych szyjki macicy za pomocą specjalnej szczoteczki, a następnie przetransportowaniu próbki do pojemniczka ze specjalnym podłożem płynnym. Dzięki zastosowaniu tej możliwości przechowywania materiału biologicznego o wiele rzadziej zachodzi konieczność powtórzenia pobrania komórek, co zdarza się w przypadku wykonywania cytologii klasycznej. Następnie uzyskane w taki sposób komórki nabłonkowe poddaje się mikroskopowej ocenie histopatologicznej.

Czym jest cytologia jednowarstwowa – kiedy wykonać?

Zgodnie z obecnie stosowanymi zaleceniami cytologię jednowarstwową w przypadku kobiet po 20 roku życia powinno się wykonywać regularnie (w przypadku wykonywania badania metodą LBC raz na dwa lata, cytologia klasyczna powinna być wykonywana raz na rok). Jeżeli występują dodatkowe obciążenia predysponujące do rozwoju raka szyjki macicy (potwierdzone zakażenie wirusem HPV, występowanie raka szyjki macicy w rodzinie), wówczas ten test diagnostyczny należy wykonywać częściej, co najmniej raz do roku.

Poza stosowaniem nowszej metody pobrania i przechowywania badanego materiału, w przebiegu cytologii jednowarstwowej następuje także automatyczne oddzielenie komórek nabłonkowych od krwi, śluzu i innych zanieczyszczeń preparatu, co pozwala na bardziej dokładną ocenę badanych komórek szyjki macicy, a co za tym idzie zwiększa skuteczność tego badania w zakresie wykrywania zmian przedrakowych.

Czym jest cytologia jednowarstwowa – kto powinien wykonać?

Cytologia jednowarstwowa powinna być wykonywana regularnie przez kobiety, które rozpoczęły już współżycie seksualne lub po 25 roku życia. Jednym z głównych czynników wywołujących raka szyjki macicy jest wirus brodawczaka ludzkiego HPV. Od pewnego czasu dostępne są szczepionki na 4 typy wirusa HPV, jednak są one skuteczne tylko wtedy, gdy zostały wykonane przed inicjacją seksualną, jako że wirus ten przenosi się drogą płciową. Dzięki ulepszonej metodzie pobierania materiału poza wykonaniem cytologii cienkowarstwowej można jednocześnie przeprowadzić testy na obecność wirusa HPV, czy innych zakażeń układu moczowo-płciowego u kobiet.

Rak szyjki macicy we wczesnym stadium zazwyczaj nie daje objawów, które mogłyby być zauważone przez pacjentkę lub nawet przez lekarza ginekologa podczas badania fizykalnego. Pierwsze symptomy zaczynają się pojawiać dopiero, gdy rak już jest w bardziej zaawansowanym stopniu rozwoju. Pierwszymi niepokojącymi sygnałami, które mogą wskazywać na chorobę szyjki macicy są:

• krwawienie z pochwy niezwiązane z cyklem menstruacyjnym
• umiarkowany ból podczas stosunku płciowego
• krwawienie po stosunku płciowym

Czym jest cytologia jednowarstwowa – kto powinien wykonać?

Wyniki uzyskane podczas wykonywania cytologii jednowarstwowej stanowią opis prawidłowości budowy komórek nabłonkowych szyjki macicy. Oceniane one są przez wykwalifikowanego patomorfologa, przede wszystkim pod kątem zmian, które mogłyby wskazywać na wczesne studium rozwoju raka szyjki macicy. Tak jak w przypadku wszystkich chorób nowotworowych najważniejsze jest wczesne wykrycie, które umożliwia jak najszybsze wdrożenie postępowania leczniczego – dlatego nie można przecenić roli regularnego wykonywania profilaktycznych badań w tym zakresie.

Wyniki badania cytologicznego zawsze powinny być skonsultowane z lekarzem w celu zaplanowania ewentualnej dalszej diagnostyki oraz wdrożenia ewentualnego leczenia w przypadku wykrycia niepokojących odchyleń od normy.