Fosfataza alkaliczna (ALP)

Fosfataza alkaliczna ALP jest enzymem występującym w ciele jako cztery odmiany produkowane przez różne narządy- wątrobę, kości, nerki i łożysko podczas ciąży.
Podwyższenie poziomu fosfatazy alkalicznej występuje we wszystkich postaciach cholestazy (zatrzymania żółci w przewodach żółciowych). Zwiększa się także w chorobach układu kostnego, a także w niektórych nowotworach złośliwych, które przerzutują do kości.

U dzieci fosfataza alkaliczna ALP jest zwykle wyższa. Wynika to ze zwiększonej aktywności osteoblastów związanej z szybkim wzrostem kości.

Fosfataza alkaliczna ALP

Fosfataza alkaliczna ALP jest badana we wszystkich przypadkach upośledzenia czynności wątroby. Innym ważnym wskazaniem są choroby kości oraz nowotwory złośliwe, np. prostaty.

Fosfataza alkaliczna ALP kto powinien wykonać

Wszystkie osoby z objawami mogącymi świadczyć o zaburzeniach czynności wątroby lub nerek. Najczęstsze objawy zgłaszane przez pacjentów to:

• łatwa męczliwość;

• zażółcenie skóry i błon śluzowych;

• swędzenie;

• zmętnienie moczu;

• nieświeży oddech;

• ból brzucha i wymioty;

• obrzęki;

• ból kości i stawów.

Jeśli wystąpi którykolwiek z tych objawów, zasięgnij porady lekarza.

Przygotowanie przed badaniem

• Badanie zwykle wykonuje się rano na czczo.

Materiał do badania

• krew żylna

Metoda badania

• spektrofotometryczna

Fosfataza alkaliczna norma

Wartości referencyjne zależą od wieku.

<1 dzień < 250 U/l

1 – 5 dni < 231 U/l

5 dni -6 miesięcy < 449,0 U/l

6 mies. – 1 rok < 462,0 U/l

1-3 lat < 281,0 U/l

3-6 lat <269,0 U/l

6-12 lat <300,0 U/l

Kobieta: 12-17 lat <187,0 U/l

Mężczyzna: 12-17 lat <390,0 U/l

Kobieta: >17 lat <104,0 U/l

Mężczyzna: >17 lat <129,0 U/l

Fosfataza alkaliczna podwyższona

Podwyższona aktywność fosfatazy alkalicznej występuje w:

• fizjologicznie u noworodków, dzieci w okresie dojrzewania oraz kobiet ciężarnych w drugim i trzecim trymestrze ciąży;

• chorobach wątroby przebiegających z zastojem żółci; poziom fosfatazy alkalicznej zwykle wraca do normy po usunięciu przyczyny niedrożności;

• zapaleniu dróg żółciowych;

• wirusowym zapaleniu wątroby;

• nowotworach wątroby i przerzutach do wątroby;

• chorobach kości (pierwotne guzy kości, krzywica, osteomalacja, niedobór witaminy D, nowotwory, resorpcja kości w wyniku nadczynności przytarczyc, tarczycy, choroba Pageta)

Fosfataza alkaliczna niska

Obniżona aktywność fosfatazy alkalicznej występuje w:

• hipofosfatemii (zaburzenie genetyczne powodujące zaburzenia uwapnienia kości przy prawidłowych stężeniach wapnia i fosforu w surowicy);
  zaburzeniach wzrostu kości (achondroplazja).