Preeklampsja – diagnostyka stanu przedrzucawkowego

 

Preeklampsja – stan przedrzucawkowy jest ciężkim wieloukładowym zaburzeniem ciąży spowodowanym nieprawidłowym przepływem krwi w łożysku, co powoduje nadciśnienie u kobiety ciężarnej oraz niedotlenienie płodu. Najczęściej rozwija się ona po 20 tygodniu ciąży i stanowi zagrożenie zarówno dla matki jak i dziecka oraz ustępuje do 42 dni po porodzie.   

Powikłanie to występuje od 3 do 5% wszystkich ciąż. Ryzyko wzrasta do 14% w ciąży bliźniaczej oraz do 18% u kobiet ciężarnych, u których występował już wcześniej stan przedrzucawkowy.

Preklampsja stanowi jedną z głównych przyczyn zachorowalności i śmiertelności związanych z macierzyństwem. Ocenia się, że na świecie stan przedrzucawkowy i rzucawka odpowiedzialne są za ok. 14% zgonów kobiet w ciąży w ciągu roku.

 

Podstawowe objawy kliniczne preeklampsji to nadciśnienie tętnicze (6-10% ciąż) u kobiet z prawidłowym dotychczas ciśnieniem  oraz bóle głowy i obrzęki.

W przypadku ciężkiej preeklampsji może dochodzi do:

• wzrostu skurczowego i/lub rozkurczowego ciśnienia tętniczego;

• białkomoczu i oligurii;

• małopłytkowości ;

• zaburzeń widzenia lub funkcji OUN (ośrodkowego układu nerwowego);

• obrzęku płuc lub sinienia;

• bólów w nadbrzuszu;

• zaburzeń funkcji wątroby i nerek;

• zaburzeń układu krzepnięcia (zespół rozsianego wykrzepiania śródnaczyniowego DIC);

• zaburzeń oddychania włącznie do ARDS (zespołu ostrej niewydolności oddechowej);

• zaburzeń rozwoju płodu (w tym hipotrofii), a nawet jego śmierci.

 

Badania te zalecane są w szczególności u kobiet chorujących na:

• cukrzycę typu 1 i 2;

• przewlekłe zapalenie nerek;

• insulinooporność;

• zaburzenia gospodarki lipidowej;

• przewlekłe nadciśnienie.

Warto również wykonać je u kobiet w przypadku:

• pierwszej ciąży;

• otyłości;

• ciąży po 40 roku życia;

• odstępu od ostatniej ciąży powyżej 10 lat;

• rodzinnego występowania preeklampsji;

• ciąż wielopłodowych.

 

Stwierdzenie nieprawidłowych wartości parametrów laboratoryjnych,  w tym nieprawidłowej wartości wskaźnika sFlt-1/PLGF około 20 tygodnia ciąży pozwala otoczyć szczególnym nadzorem ciężarną i doprowadzić do przeciwdziałania skutkom preeklampsji oraz późniejszym powikłaniom.

 

W celu diagnozy preeklampsji należy wykonać badania:

• ogólne badanie moczu;

• morfologia krwi obwodowej;

• enzymy wątrobowe – ALT, AST, GTP, ALP;

• bilirubina całkowita;

• glukoza we krwi;

• stężenie kreatyniny i kwasu moczowego;

• łożyskowy czynnik wzrostu – PLGF (placental growth factor);

• rozpuszczalny receptor naczyniowego czynnika wzrostu śródbłonka typu 1 – sFlt-1;

Oznaczenie powyższych parametrów pozwala z dużym prawdopodobieństwem (>95%) potwierdzić preeklampsję w jej wczesnym jeszcze bezobjawowym okresie. Dzięki temu można znacznie zmniejszyć ryzyko wystąpienia groźnych dla przebiegu ciąży powikłań.