Kwas moczowy

Kwas moczowy jest produktem rozpadu puryn w organizmie. Puryny są związkami organicznymi zawierającymi azot, które znajdują się we wszystkich komórkach organizmu- przede wszystkim w ich strukturze DNA.

Kwas moczowy jest naturalnym składnikiem ludzkiej krwi, a jego ilość w niej wynika z zachowania równowagi między produkcją tego związku a jego eliminacją- głównie przez nerki wraz z moczem.

Niewielka ilość puryn dostaje się do organizmu podczas jedzenia niektórych pokarmów takich jak wątróbka, dziczyzna, owoce morza, suszony groszek i fasola, a także podczas spożywania niektórych napojów alkoholowych, głównie piwa. Może to prowadzić do zwiększenia stężenia kwasu moczowego we krwi lub tak zwanej hiperurykemii.

Kwas moczowy w surowicy – kiedy wykonać badanie?

Stężenie tego metabolitu w próbce krwi jest mierzone za pomocą testu kwasu moczowego.

Najczęściej badanie jest zlecane w celu zdiagnozowania dny moczanowej. Dna moczanowa (podagra) jest chorobą metaboliczną, w przebiegu której kryształy kwasu moczowego gromadzą się w stawach i w otaczających je tkankach. Prowadzi to do występowania w danym stawie obrzęku, bólu oraz częstych stanów zapalnych.
Wysoki poziom kwasu moczowego może także prowadzić do powstawania kamieni nerkowych i niewydolności nerek, ze względu na niezdolność nerek do odpowiedniego eliminowania nadmiaru kwasu moczowego z organizmu.

Innymi przyczynami jego zwiększonych stężeń we krwi są łuszczyca, zatrucia i niewydolność wątroby. Przyczyną podwyższonego poziomu kwasu moczowego mogą być także niektóre choroby hematologiczne i endokrynologiczne takie jak:

• białaczka
• chłoniak
• szpiczak
• niedokrwistość hemolityczna i megaloblastyczna
• zespół rozpadu guza
• nadczynność tarczycy

Niektóre leki również wpływają na poziom kwasu moczowego we krwi. Przyjmowanie nawet niskich dawek aspiryny może zwiększyć jego poziomy, podobnie jak leki moczopędne, barbiturany, warfaryna i inne leki.

Kto powinien badać poziom kwasu moczowego?

Kwas moczowy powinny wykonywać przede wszystkim osoby, które wykazują objawy chorób wywoływanych przez zbyt wysokie poziomy kwasu moczowego, jak np. dna moczanowa, które obejmują:

• nadwrażliwość lub ból stawów
• obrzęk w okolicy stawu
• zaczerwienienie skóry wokół stawu
• wzrostu ucieplenia i napięcia skóry wokół stawu

Przygotowanie do badania

Krew żylną pobiera się rano na czczo, najlepiej 10 godzin po ostatnim posiłku. Poziomy kwasu moczowego we krwi różnią się, w zależności od pory dnia – zwykle są wyższe rano i niższe wieczorem.

Materiał do badania

• krew żylna (surowica )

Sposób przeprowadzenia badania

• Spektrofotometria (kolorymetryczna metoda immunoenzymatyczna)

Kwas moczowy norma

• kobiety: 2,4 – 5,7 mg/dl
• mężczyźni: 3,4 – 7,0 mg/dl

Podwyższony kwas moczowy

Poziomy kwasu moczowego oznaczanego z krwi, które są wyższe niż podane normy (wartości referencyjne) określa się mianem hiperurykemii. Może mieć ona różne przyczyny, które mogą być związane zarówno z nieprawidłowym (zbyt małym) wydalaniem kwasu moczowego przez nerki, jak i przez zbyt dużą produkcję kwasu moczowego.

Pierwszy powód może być związany z różnymi chorobami, które przebiegają z niewydolnością nerek- np. cukrzycowa choroba nerek, występowanie w nich torbieli, czy też różne choroby naczyń. Innymi przyczynami wysokich poziomów kwasu moczowego mogą być:

• wrodzone uwarunkowania genetyczne
• cukrzyca
• niewłaściwa dieta
• otyłość
• stosowanie niektórych leków diuretycznych
• nadciśnienie tętnicze
• niedoczynność tarczycy