Amylaza w moczu

Amylaza w moczu badanie

Amylaza jest jednym z enzymów trawiennych, czyli substancji odpowiedzialnych za rozkład związków odżywczych przyjmowanych wraz z pożywieniem do mniejszych, lepiej przyswajalnych przez układ pokarmowy form. Amylaza posiada kilka podtypów, w zależności od miejsca produkcji. Produkowana jest przede wszystkim przez ślinianki oraz trzustkę. Odpowiada za rozkład węglowodanów złożonych do prostszych, mniejszych cukrów. Większość amylazy wydalana jest przez nerki wraz z moczem. Wzrost jej aktywności, zarówno w osoczu krwi jak i w moczu, świadczy najczęściej o obecności choroby trzustki (jak np. zapalenie tego narządu) lub przy zaburzeniach wydzielania śliny, które mogą być wywołane przez kamicę przewodów ślinowych lub zapalenie ślinianek o różnym pochodzeniu.

Amylaza w moczu – kiedy wykonać badanie?

Stopień wzrostu stężenia amylazy w moczu oraz czas w jakim to następuje różnią się, w zależności od przyczyny. Poza chorobami trzustki i ślinianek do wzrostu stężenia amylazy w moczu może także dojść w przebiegu innych chorób, takich jak np. niedrożność jelit, perforacja wrzodu żołądka, zapalenie pęcherzyka żółciowego, zapalenie wyrostka robaczkowego czy też przedawkowania etanolu. Obserwowane wtedy przekroczenie normy nie jest jednak tak duże jak w przypadku chorób zapalenia trzustki.

Badanie amylazy w moczu zawsze najlepiej jest wykonać w połączeniu z oznaczeniem stężeń tego enzymu we krwi, gdyż może to dostarczyć istotnych informacji na temat pracy nerek. Dodatkowo wyróżnia się dwa izoenzymy (P i S) amylazy, które dzięki specyficznym różnicom w swojej budowie pozwalają na określenie z którego organu pochodzi nadmiarowa ilość amylazy. Izoenzym ślinowy nie jest filtrowany przez nerkę, co za tym idzie w prawidłowych warunkach nie powinien być wykrywany w moczu.

Amylaza w moczu – kto powinien wykonać badanie?

Badanie to zazwyczaj jest zlecane jako badanie uzupełniające podczas diagnozowania oraz monitorowanie przebiegu chorób, w których stężenie amylazy we krwi znacznie przekracza dopuszczalne normy. Do najczęstszych tego typu schorzeń należy ostre zapalenie trzustki, w skrócie OZT. Istnieje także przewlekła postać tej choroby, ale nie daje ona tak intensywnych objawów jak OZT, a jej rozwój rozłożony jest w czasie. Do najczęściej występujących objawów OZT należą:

• nagły, silny ból w nadbrzuszu

• nudności, wymioty

• wzdęcia, zatrzymanie gazów i stolca

• gorączka, dreszcze

• bóle mięśni

W przypadku wystąpienia tego typu objawów należy jak najszybciej zgłosić się do lekarza, gdyż nieleczone OZT może mieć poważne komplikacje dla zdrowia i życia pacjenta.

Inne choroby także mogą wywoływać wzrost stężenia amylazy w moczu, ale większość z nich nie powoduje aż tak znacznych zmian, co znacznie utrudnia proces diagnostyczny i ogranicza możliwości zastosowania tego testu laboratoryjnego.

Amylaza w moczu norma (wartości referencyjne)

• Kobiety: 21 – 447 IU/l

• Mężczyźni: 16 – 491 IU/l

Amylaza w moczu wyniki

Zbyt wysokie poziomy amylazy w moczu mogą wskazywać na uszkodzenia narządów, które produkują ten enzym (ślinianki i trzustka). Wynikać to może z wielu różnych chorób. Czasami też stany chorobowe niekoniecznie związane z tymi dwoma organami mogą wywoływać wzrost amylazy w moczu- np. niektóre nowotwory, procesy zapalne czy też zaburzenia mechaniczne, jak np. kamica.

Z powodu niejednoznaczności samego badania wyniki oznaczenia stężeń amylazy w moczu zawsze należy konsultować z lekarzem, gdyż tylko w połączeniu z innymi badaniami, objawami prezentowanymi przez danego pacjenta oraz współwystępującymi chorobami wyniki te mogą zostać użyte w procesie diagnostyczno-leczniczym i służyć dalszemu skutecznemu postępowaniu medycznemu.