GGTP

GGTP (GGT, gamma-glutamylotranspeptydaza) jest enzymem występującym głównie w nerkach, wątrobie, trzustce oraz w mniejszym stopniu także w innych tkankach.

GGTP we krwi ma głównie pochodzenie wątrobowe, przez co jest enzymem specyficznym dla wątroby i dróg żółciowych.

GGTP podwyższone

Wysokie poziomy występują często:

• w chorobach zapalnych wątroby i dróg żółciowych – ostrych jak i przewlekłych

• przy upośledzonym przepływie żółci

• w przebiegu marskości wątroby

• w chorobach autoimmunologicznych

• przy obecności guzów wątroby i dróg żółciowych

• przy przewlekłym spożywaniu alkoholu

• przy długotrwałym stosowaniu niektórych leków

Nieznaczny wzrost GGTP można zaobserwować także w otyłości, chorobach nerek, chorobach serca oraz u pacjentów po operacjach chirurgicznych.

GGTP badanie – kiedy wykonać?

GGTP jest markerem (wskaźnikiem) diagnostycznym uszkodzenia układu wątrobowo-żółciowego (wątroby, dróg żółciowych).

Badanie należy wykonać gdy podejrzewane są następujące choroby:

• ostre wirusowe zapalenie wątroby (WZW) wywołane przez wirusy zapalenia wątroby typu A, B, C, E

• ostre zapalenie wątroby wywołane przez inne wirusy – np. EBV, CMV

• przewlekłe zapalenie wątroby

• marskość wątroby

• kamica dróg żółciowych

• zapalenie pęcherzyka żółciowego i zapalenie dróg żółciowych

• żółtaczka – GGTP wykonuje się w celu wyjaśnienia przyczyny żółtaczki – takich jak choroby wątroby lub niedrożność dróg żółciowych wywołana przez kamień (kamica), guz wątroby oraz guz dróg żółciowych lub trzustki

• choroby autoimmunologiczne wątroby

• choroby autoimmunologiczne dróg żółciowych – pierwotna marskość żółciowa, pierwotne

• twardniejące zapalenie dróg żółciowych;

• przewlekłe nadużywanie alkoholu – GGT jest najbardziej wrażliwym wskaźnikiem długotrwałego spożywania alkoholu, u alkoholików poziom GGT w surowicy krwi może wielokrotnie przekraczać normy

• długotrwała terapia lekami takimi jak fenobarbital, fenytoina itp.

Oprócz GGT bada się zazwyczaj fosfatazę alkaliczną (ALP), aminotransferazę alaninową (ALT), aminotransferazę asparaginianową (AST) oraz całkowitą i bezpośrednią frakcję bilirubiny. Wartość GTP dostarcza więcej cennych informacji w przypadku chorób układu żółciowego (zapalenie pęcherzyka żółciowego, zapalenie dróg żółciowych, żółtaczka obturacyjna) niż ALP, ponieważ rośnie wcześniej i dłużej utrzymują się jej wysokie poziomy.

GGTP badanie – kto powinien wykonać?

Badanie GGT są zalecane w przypadku:

• ostrego i przewlekłego uszkodzenia wątroby

• żółtaczki

• marskości wątroby

• kamicy dróg żółciowych

• chorób układu żółciowego

• przewlekłego nadużywania alkoholu

• długotrwałego stosowania leków uszkadzających wątrobę

Dynamiczne monitorowanie GGT podczas leczenia dostarcza informacji dotyczących skuteczności terapii. Można go również używać jako wskaźnik kontrolny w przewlekłych chorobach układu żółciowego, marskości wątroby i alkoholizmu.

Przygotowanie do badania

Nie jest wymagane wcześniejsze przygotowanie do badania. Zaleca się wykonanie testu rano na czczo.

Materiał do badania

• krew żylna

Metoda przeprowadzenia badania

• spektrofotometria

GGTP norma

Mężczyźni:

• < 6 mies. <122 U/l

• 6–12 mies. <39 U/l

• 1-12 lat <22 U/l

• 2-18 lat <42 U/l

• 18 lat <61 U/l

Kobiety:

• < 6 mies. <132 U/l

• 6–12 mies. <39 U/l

• 1-12 lat <22 U/l

• 12-18 lat <24 U/l

• >18 lat <36 U/l

GGTP wyniki

W ostrym wirusowym zapaleniu wątroby (WZW) GGT wzrasta w mniejszym stopniu niż inne enzymy wątrobowe (AST, ALT).
Wzrost GGT i ALP jest zazwyczaj równoczesny. Znaczny wzrost GGT występuje w niedrożności układu żółciowego wywołanego np. kamicą dróg żółciowych lub guzem w jamie brzusznej.

W marskości wątroby wskaźnik GGT może wzrosnąć od 2 do 10 razy. Wyższe wartości są również rejestrowane w stłuszczeniu wątroby, przewlekłym zapaleniu wątroby, pierwotnej marskości żółciowej i pierwotnym stwardniającym zapaleniu dróg żółciowych.

Stopień wzrostu GGT w alkoholizmie zależy od czasu trwania nadużywania alkoholu i jego przyjmowanych ilości. Poziomy enzymów zmniejszają się stopniowo po zaprzestaniu spożywania alkoholu, ale mogą pozostawać powyżej normy jeszcze przez długi czas.

Inne przyczyny wzrostu GGT to takie stany chorobowe jak np.:

• ostre zapalenie trzustki

• ostry zawał mięśnia sercowego

• ostra niewydolność nerek cukrzyca (GGT nieznacznie podwyższone)

• guzy i krwotoki mózgowe (niewielki wzrost GGT)