Mocznik w dobowej zbiórce moczu

Mocznik w dobowej zbiórce moczu badanie

Mocznik jest końcowym produktem przemiany metabolizmu białek. Powstaje głównie w wątrobie, ale może być również wytwarzany w szybko rosnących tkankach (np. zarodka lub guza). 90% mocznika powstającego w wątrobie jest transportowanych przez krew do nerek, gdzie jest wydalane z moczem. Mniej niż 10% wytwarzanego mocznika jest eliminowane jest z potem lub przechodzi do przewodu pokarmowego, gdzie ulega rozkładowi przez bakterie.

Poziom wydalania mocznika z moczem zależy od spożycia białka w diecie, czynności wątroby, nasilenia procesów rozpadu komórek w organizmie, ale głównie od funkcji nerek. Największy wpływ mają przepływ krwi przez nerkę, sprawność procesu przesączania kłębuszkowego osocza, ale także od objętości wydalanego moczu.

Niezakłócone wydalanie mocznika przez nerki zapewnia utrzymanie jego niskiego poziomu w surowicy krwi. W zrównoważonej diecie, z umiarkowanym spożyciem białka i normalnym funkcjonowaniem wątroby i nerek stężenie mocznika we krwi jest niskie.

Wzrost stężenia mocznika we krwi jest obserwowany przy spadku sprawności procesu przesączania kłębuszkowego dopiero o ponad 70%, zazwyczaj w przebiegu niewydolności nerek, ale też przy niewydolności pozanerkowej (np. zwężeniu moczowodów).

Oznaczanie poziomu mocznika w dobowej zbiórce moczu może pomóc w diagnostyce wielu różnych chorób nerek, ale również innych zaburzeń organizmu.

Mocznik w dobowej zbiórce moczu – kiedy wykonać badanie?

Oznaczanie stężenia mocznika w dobowej zbiórce moczu jest badaniem stosowanym najczęściej w diagnostyce funkcji nerek. Często wraz z nim zlecane są testy poziomu mocznika i kreatyniny w surowicy krwi, co dostarcza dodatkowych informacji o sprawności procesów filtracji w nerkach.

Badanie czasem wykonuje się go u osób dializowanych, by ocenić skuteczność leczenia. Mniejszą wartość diagnostyczną ma w potwierdzaniu uszkodzenia wątroby, niedrożności dróg moczowych, niewydolności serca, krwawienia z przewodu pokarmowego.

Badanie jest też przydatne w ocenie spożycia białka, wykryciu zaburzeń jego trawienia bądź wchłaniania w jelitach.

Mocznik w dobowej zbiórce moczu – kto powinien wykonać?

Każdy pacjent prezentujący objawy podwyższonego poziomu mocznika we krwi lub chorób nerek:

• mrowienia w obrębie kończyn;
• dezorientacja;
• zmęczenie, osłabienie;
• nudności, wymioty,
• wysokie ciśnienie krwi;
• obrzęki, szczególnie wokół kostek;
• swędzenie.
• zmiany częstotliwości oddawania moczu
• zmiana wyglądu, zapachu moczu.

Materiał do badania

• dobowa zbiórka moczu

Mocznik w dobowej zbiórce moczu norma

• 0,2-1,0 g/24h

Podwyższony mocznik w dobowej zbiórce moczu

Wzrost stężenia mocznika w dobowej zbiórce moczu towarzyszy wzrostowi stężenia mocznika we krwi. Stan taki może wynikać z:

• obniżonego wydalania mocznika z moczem- z powodu choroby nerek
• nasilonej syntezy mocznika w organizmie – w związku ze zwiększeniem podaży białka w diecie, wzmożonym rozpadem białek (gorączka, posocznica, uraz, oparzenia, poważna operacja, przedłużający się głód, ciężka infekcja, rak), odwodnieniem, niewydolnością serca, utratą masy mięśniowej, nasiloną reabsorpcją białek po krwawieniu do przewodu pokarmowego, nadczynnością tarczycy, przy terapii sterydami.

Obniżony mocznik w dobowej zbiórce moczu

Przyczynami takiego stanu mogą być: dieta niskobiałkowa, stany nasilonej syntezy białek z niewystarczającym ich spożyciem, niedożywienie, głodzenie, przewodnienie, ciężka choroba wątroby (niezdolność wątroby do przekształcania produktów pośrednich metabolizmu białka w mocznik), choroby genetyczne związane z wadliwymi enzymami w cyklu produkcji mocznika. Fizjologicznie stężenie mocznika maleje w ciąży.