Prolaktyna

Prolaktyna (PRL) jest hormonem wytwarzanym głównie przez przysadkę mózgową, ale jest także produkowana w mniejszych ilościach przez macicę, komórki układu odpornościowego, tkanki mózgu, gruczoły sutkowe, prostatę, skórę i tkankę tłuszczową.

Główną funkcją prolaktyny jest stymulowanie produkcji mleka przez gruczoły sutkowe matki po urodzeniu dziecka. Ma także inne funkcje w ludzkim ciele – od wpływu na prawidłowe funkcjonowanie układu rozrodczego, poprzez wpływ na zachowanie, samopoczucie i regulację układu odpornościowego.

Prolaktyna jest ważnym hormonem dla zdrowia reprodukcyjnego zarówno kobiet, jak i mężczyzn. Jego dokładna funkcja u mężczyzn jest wciąż niejasna, jednak wiadomo, że ma pewien związek z zaburzeniami erekcji.

Kiedy należy wykonać badanie prolaktyny?

Prolaktyna jest głównym hormonem kontrolującym początek i utrzymanie laktacji u kobiet karmiących piersią. U zdrowych osób stężenie tego hormonu fizjologicznie wzrasta:

  • podczas snu
  • w sytuacji stresu
  • podczas ćwiczeń fizycznych
  • podczas stosunku płciowego
  • przy występowaniu niskiego cukru we krwi
  • podczas ciąży
  • podczas laktacji
  • w okresie poporodowym

Zwiększona produkcja prolaktyny jest najczęstszym zaburzeniem hormonalnym dotyczącym przysadki mózgowej.

Patologiczne przyczyny zwiększonej produkcji prolaktyny obejmują:

  • gruczolak przysadki (guz łagodny)
  • guzy wytwarzające prolaktynę (stanowi około 40% wszystkich guzów przysadki)
  • funkcjonalne lub organiczne choroby podwzgórza (struktura w mózgu, która reguluje funkcje przysadki mózgowej)
  • zmniejszona funkcja tarczycy
  • uciskanie przysadki mózgowej przez inne struktury znajdujące się w czaszce
  • urazy kości czaszki
  • niewydolność nerek
  • zespół policystycznych jajników (PCOS)
  • różne inne guzy znajdujące się poza czaszką.

Zwiększona produkcja prolaktyny często powoduje objawy takie jak:

  • zmniejszenie libido
  • wyciek mleka z piersi bez ciąży oraz u mężczyzn
  • skąpą lub nieobecną miesiączkę
  • bezpłodność u kobiet przed menopauzą
  • impotencję, bezpłodność i niedorozwój narządów płciowych u mężczyzn

Obie płcie mogą cierpieć z powodu zmniejszonej gęstości kości – osteoporozy.

Guzy przysadki uwalniające prolaktynę rzadko występują w dzieciństwie.

Prolaktyna badanie – kto powinien wykonać badanie?

Prolaktyna jest badana, gdy występuje podejrzenie guza przysadki. Objawy u kobiet i mężczyzn są różne, ale mają pewne cechy wspólne, związane z funkcjonowaniem układu rozrodczego.

U kobiet objawy te mogą obejmować:

  • niewyjaśniony ból głowy
  • zaburzenia widzenia
  • produkcja mleka przez piersi poza okresem ciąży i karmienia piersią
  • ból lub dyskomfort podczas stosunku płciowego
  • wzrost włosów w nietypowych miejscach na ciele i twarzy
  • trądzik
  • problemy z zajściem w ciąże
  • nieregularny cykl miesiączkowy

U mężczyzn w związku z zaburzeniami poziomów prolaktyny mogą występować:

  • niewyjaśniony ból głowy
  • zaburzenia widzenia
  • zmniejszone libido
  • bezpłodność
  • zaburzenia erekcji
  • abnormalny brak owłosienia na ciele i twarzy
  • mlekotok

U chłopców i dziewczynek przed lub w trakcie okresu dojrzewania płciowego mogą pojawić się następujące objawy:

  • problemy miesiączkowe
  • mlekotok
  • opóźnione dojrzewanie płciowe
  • opóźniony rozwój narządów płciowych

W przypadku obu płci można wykonać test prolaktyny, aby wykluczyć problemy z przysadką mózgową i podwzgórzem.

U pacjentów, u których zdiagnozowano gruczolaka przysadki, prolaktyna jest oznaczana w celu monitorowania odpowiedzi guza na leczenie.

Prolaktyna badanie – przygotowanie

Ponieważ stężenie prolaktyny zmienia się o różnych porach dnia, zaleca się wykonanie testu między 8:00 a 10:00 rano. Zaleca się odpoczywać około 30-40 minut przed pobraniem krwi.

Nie należy pobierać krwi po badaniu ginekologicznym, stresujących sytuacjach lub stymulacji gruczołu sutkowego (np. po karmieniu piersią). Zaleca się unikanie stosunków seksualnych i spożywania alkoholu na dzień przed testem.

Niektóre leki antykoncepcyjne, leki na ciśnienie krwi i leki przeciwdepresyjne mogą wpływać na wyniki i należy je odstawić przed wykonaniem badania po konsultacji z lekarzem.

Materiał do badania

  • krew żylna

Prolaktyna normy

Wartości referencyjne prolaktyny zależą od wieku i płci:

Kobiety (niebędące w ciąży) 102 – 496 µIU/l
Mężczyźni 86 – 324 µIU/l

U kobiet nie ma zbyt wyraźnego związku między poziomem prolaktyny a fazą cyklu miesiączkowego.

Podczas ciąży poziom prolaktyny stopniowo wzrasta, a w trzecim trymestrze osiąga poziomy 15-20 razy wyższe niż wyjściowe.

Po porodzie poziomy prolaktyny wracają do normy w ciągu 4-6 tygodni. Karmienie piersią powoduje gwałtowny wzrost stężenia hormonu, ale jego początkowe poziomy podczas karmienia nie są znacznie podwyższone w porównaniu do poziomów sprzed ciąży.

Wysoka prolaktyna

Na wysoki poziom prolaktyny może mieć wpływ:

  • ciąża
  • przyjmowanie leków
  • zmniejszona funkcja tarczycy
  • gruczolak przysadki – ogólnie stężenie prolaktyny odzwierciedla wielkość guza. Po rozpoczęciu leczenia u większości pacjentów poziomy prolaktyny znacznie się zmniejszają i osiągają normalne wartości w 60-80% przypadków.

Niski poziom prolaktyny może wynikać z wielu różnych chorób. Jest to jednak bardzo rzadki stan i występuje u osób z ograniczoną czynnością przysadki mózgowej.

Może prowadzić do niewystarczającej podaży mleka po porodzie. Większość osób z niskim poziomem prolaktyny nie ma żadnych dolegliwości, ale badania pokazują, że mogą być bardziej podatne na infekcje.

 

https://www.synevo.pl/prolaktyna/

Logo firmy
Korzystając z naszej przeglądarki wyrażają Państwo zgodę na wykorzystywanie przez nas plików cookies. Używamy ich do celów statystycznych. W programie służącym do obsługi stron internetowych można zmienić ustawienia dotyczące cookies.
Rozumiem