Retikulocyty mikroskopowo

Retikulocyty to pozbawiona jądra, niedojrzała postać erytrocytów (krwinek czerwonych). Ich dojrzewanie do postaci dojrzałej trwa 2-4 dni i zachodzi w szpiku kostnym, następnie są uwalniane do krwi obwodowej.

Retikulocyty są większe i zawierają mniejsze stężenie hemoglobiny (nośnika tlenu) niż erytrocyty. W zależności od stopnia dojrzałości komórek, w ich cytoplazmie występuje różna zawartość materiału genetycznego (RNA). Formy młode zawierają dużo RNA, natomiast dojrzałe, występujące we krwi obwodowej, jego niewielkie ilości. Przekształcając się w erytrocyty (czerwone krwinki) tracą resztkowe RNA oraz jądro, co wpływa na zmniejszenie ich rozmiaru.

Przy zwiększonej utracie/niszczeniu erytrocytów i prawidłowej funkcji szpiku, krwiotworzenie wzrasta i powstaje więcej retikulocytów, by przywrócić równowagę w liczbie elementów morfotycznych krwi i zapewnić tkankom ciągłość w dostawach tlenu. Różnorodne choroby i stany mogą wpływać na spadki lub wzrosty w poziomie czerwonych krwinek, czynność szpiku, a co za tym idzie również odsetek retikulocytów.

Liczba retikulocytów we krwi stanowi dobre odzwierciedlenie czynności krwiotwórczej szpiku i jest jednym z podstawowych oraz często wykonywanych badań w diagnostyce hematologicznej. Oznaczanie ma duże znaczenie diagnostyczne.

Retikulocyty – kiedy wykonać badanie?

Liczbę retikulocytów można oznaczyć:

• jako uzupełnienie po nieprawidłowościach wykrytych (szczególnie w układzie czerwonokrwinkowym) w morfologii pełnej,
• aby ocenić funkcję krwiotwórczą szpiku,
• aby monitorować czynność szpiku kostnego po zabiegach takich jak chemio-, radioterapia, czy jego przeszczepie
• aby pomóc wykryć i rozróżnić różne rodzaje niedokrwistości (anemii),
• aby monitorować odpowiedź na leczenie niedokrwistości (szczególnie w przypadku niedokrwistości z niedoboru żelaza)

Retikulocyty – kto powinien wykonać badanie?

Każdy pacjent uskarżający się na objawy niedokrwistości: osłabienie, męczliwość, bladość skóry, bóle i zawroty głowy, problemy z koncentracją, przyspieszone tętno.

Ponadto, wszyscy pacjenci będący w trakcie leczenia suplementacyjnego niedokrwistości (żelazem, witaminą B12 czy kwasem foliowym), w celu oceny jego skuteczności.

Badanie jest przydatne również u osób z podejrzeniem wrodzonych dysfunkcji szpiku (z niewyjaśnionymi krwawieniami, zaburzeniami odporności) czy nabytych chorób rozrostowych krwi zajmujących szpik.

Materiał do badania

• krew żylna

Retikulocyty norma

Wartości referencyjne zależą od wieku:

• dzieci do 2 miesiąca życia 20-60‰
• kobiety 5-20‰
• mężczyźni 5-16‰

Retikulocyty podwyższone

Zwiększona liczba retikulocytów we krwi występuje w niedokrwistościach hemolitycznych, ostrych niedokrwistościach pokrwotocznych, w niedokrwistościach niedoborowych (niedobory żelaza, witaminy B12, kwasu foliowego), w okresie leczenia preparatami krwiotwórczymi (żelazo, kwas foliowy, witamina B12, erytropoetyna), po splenektomii (usunięciu śledziony), nowotworach, białaczkach, a także fizjologicznie u noworodków i osób żyjących na dużych wysokościach.

Retikulocyty niskie

Obniżone wartości stwierdza się w niedokrwistości aplastycznej (zaburzenie czynności krwiotwórczej szpiku, skutkujące obniżeniem poziomów krwinek czerwonych, białych i płytek krwi), przełomach aplastycznych niedokrwistości hemolitycznej, nowotworach, w niedoborach żelaza, witaminy B12 i kwasu foliowego. Ponadto obserwuje się go w innych wrodzonych zaburzeniach funkcji szpiku, podczas chemioterapii czy radioterapii czy w przewlekłym alkoholizmie.