Sód
Sód jest elektrolitem zewnątrzkomórkowym – czyli znajduje się poza komórką. Jony sodu biorą udział w utrzymywaniu równowagi wodno-elektrolitowej oraz odpowiedniego poziomu kwasowości (pH) płynów ustrojowych. Sód również bierze udział w prawidłowym funkcjonowaniu narządów układu ruchu oraz układu nerwowego.
Ilość tego elektrolitu niezbędna do prawidłowego funkcjonowania organizmu jest na ogół uzyskiwana ze zróżnicowanej, dobrze zbilansowanej diety. Po osiągnięciu optymalnego poziomu sodu we krwi nerki wydalają jego nadmiar z organizmu wraz z moczem. Jeśli poziom sodu jest zbyt niski lub zbyt wysoki, wskazuje to na występowanie problemów czynności nerek, odwodnienie lub inne zaburzenia układów odpowiedzialnych za gospodarkę elektrolitową.
Sód w surowicy – kiedy wykonać badanie?
Badanie jego poziomu w surowicy jest zazwyczaj częścią bardziej obszernego badania zwanego panelem elektrolitowym, w którym jest badany wraz z potasem, magnezem, fosforem, chlorem, wodorowęglanami itp. Wskaźniki te są interpretowane osobno, ale także łącznie, jako cały obraz elektrolitowy u danego pacjenta.
Zaleca się wykonanie badań sodu w następujących przypadkach:
- w celu oceny równowagi wodno-elektrolitowej i kwasowo-zasadowej w organizmie
- do oceny odwodnienia
- przy ocenie stanu ogólnego u osób chorych na cukrzycę
- podczas ciężkich zespołów biegunkowych
- podczas zespołów obrzękowych
- niewydolności nerek i serca
- marskości wątroby
- niedoczynności tarczycy
- zmian związanych ze związkami mineralnymi budującymi kości
- w stanach chorobowych, w których obserwuje się hiperwentylację
- przy podwyższonym ciśnieniu krwi
Sód badanie – kto powinien wykonać?
Lekarz może zlecić jego badanie w ramach rutynowej kontroli stanu zdrowia lub jeśli pacjent wykazuje objawy, które mogą być związane z podwyższonym poziomem sodu takie jak:
- zwiększone pragnienie
- nieregularne oddawanie moczu
- dezorientacja i drżenia mięśniowe
Badanie zleca się także w przypadku występowania objawów wskazujących na niskie poziomy sodu, m.in.:
- słabość i zmęczenie
- dezorientacja
- drżenie mięśni
- wymioty i biegunka
Przygotowanie do badania
Badanie można wykonać na czczo lub po posiłku, w zależności od konkretnych zaleceń lekarza. Jeśli lekarz zlecił wykonanie badania elektrolitowego w połączeniu z innymi badaniami krwi, należy go wykonać na czczo.
Materiał do badania
- krew żylna (surowica)
Sposób przeprowadzenia badania
- potencjometryczny ISE
Sód norma (wartości referencyjne)
- <1 tyg. 131-144 mmol/l
- 1 tydz.-1 mies. 132-142 mmol/l
- 1-6 mies. 132-140 mmol/l
- 6 m.-1 rok 131-140 mmol/l
- 1-90 lat 132-141 mmol/l
- ≤90 lat 136-145 mmol/l
- >90 lat 132-146 mmol/l
Podwyższony sód
Wysoki poziom tego elektrolitu we krwi (hipernatremia) może oznaczać występowanie np.:
- ciężkiej biegunki
- patologii nadnerczy
- choroby nerek
- moczówki prostej – choroby endokrynologicznej, w której na skutek zaburzeń hormonalnych nerki wydalają nieprawidłowo zbyt duże ilości moczu
Niski poziom we krwi (hiponatremia) może być oznaczać jednocześnie występujące:
- intensywaną biegunkę i wymioty
- chorobę nerek
- chorobę Addisona
- marskość wątroby
- niedożywienie
- niewydolność serca
https://www.synevo.pl/sod/