Testosteron wolny

Testosteron wolny – czym jest?

Testosteron to podstawowy męski hormon płciowy. Występuje on jednak zarówno u mężczyzn jak i u kobiet (w o wiele niższych stężeniach), gdzie pełni nieco inne funkcje.

Hormony pełnią funkcję sygnalizacyjną, stymulują określone rodzaje tkanek i komórek w organizmie do konkretnego działania. U mężczyzn testosteron głównie produkowany jest w komórkach Leydiga obecnych w jądrach. Odpowiada on przede wszystkim za wykształcanie się genitaliów oraz rozwój drugorzędnych męskich cech płciowych, takich jak m.in. charakterystyczne rozmieszczenie owłosienia. Warunkuje on także prawidłową produkcję plemników.

W żeńskim organizmie testosteron wytwarzany jest w niewielkich ilościach przez nadnercza i odpowiada za regulację pobudzenia seksualnego.

U obu płci zaburzenia hormonalne związane z testosteronem mogą prowadzić do rozwoju licznych, uciążliwych objawów chorobowych oraz wpływać na problemy z płodnością.

Testosteron wolny – kiedy wykonać?

Testosteron we krwi występuje w dwóch postaciach- wolnej (niezwiązanej, około 1.5 do 2% całościowego testosteronu) oraz związanej ze specyficznym białkiem transportowym (SHBG) i innymi albuminami. Forma związana stanowi znaczącą większość stężenia tego hormonu we krwiobiegu.

Testosteron wolny zalecany jest jako element całościowej diagnostyki zaburzeń hormonalnych lub też w sytuacji, gdy wyniki pomiarów testosteronu całkowitego są niemiarodajne lub przedstawiają znaczące trudności w interpretacji, co na przykład może być obecne przy zaburzeniach poziomów SHBG. Uzyskany wówczas wynik nie zawsze wiernie odzwierciedla dostępne dla tkanek poziomy hormonu we krwi.

Za niedobór lub nadmiar testosteronu może być odpowiedzialne wiele innych zespołów chorobowych. Wliczają się do nich zarówno choroby wrodzone (najczęściej warunkowane genetycznie) jak i choroby nabyte, których skutki mogą być różne w zależności od wieku pacjenta w momencie ich rozwoju. Niezależnie od przyczyny wystąpienia zaburzeń poziomów testosteronu ich objawy zazwyczaj są do siebie podobne.

W przypadku niedoboru testosteronu, czyli zbyt niskich jego ilości u dorosłego pacjenta mogą występować następujące symptomy, przy czym będą się one nasilały wraz z czasem trwania choroby:

U mężczyzn:

  • obniżony popęd seksualny (spadek libido)

  • pogorszenie nastroju, depresja

  • trudności z koncentracją

  • zaburzenia erekcji

  • niepłodność

  • spadek masy mięśniowej przy jednoczesnym wzroście zawartości tkanki tłuszczowej

  • rozwój gruczołów piersiowych (ginekomastia)

  • zmniejszenie gęstości kostnej (rozwój osteoporozy)

  • zmniejszenie owłosienia na ciele

U kobiet:

  • zaburzenia nastroju

  • osłabienie mięśniowe

  • obniżony popęd seksualny

Zbyt wysokie poziomy testosteronu, czyli jego nadmiar, mogą manifestować się w postaci objawów takich jak:

U kobiet:

  • pojawienie się owłosienia typu męskiego na ciele (hirsutyzm)

  • łysienie

  • obniżenie barwy głosu

  • trądzik

  • niepłodność

  • zaburzenia miesiączkowania

  • wzrost masy ciała, otyłość

U mężczyzn zbyt wysokie poziomy testosteronu wynikające z innych chorób (nie z podaży zewnętrznej) występuje dość rzadko i zazwyczaj nie wykazuje nasilonych, widocznych objawów.

Testosteron wolny – kto powinien wykonać?

Testosteron wolny zazwyczaj zlecany jest przez lekarza jako element pogłębionej diagnostyki zaburzeń hormonalnych. Wstępna diagnoza stawiana jest na podstawie objawów klinicznych prezentowanych przez pacjenta. Dodatkowo bardzo istotną rolę pełni tutaj wywiad medyczny oraz ewentualna historia podobnych dolegliwości w przeszłości.

Jak już zostało wspomniane, za zaburzenia poziomów testosteronu mogą odpowiadać liczne jednostki chorobowe.

U kobiet najczęściej dochodzi do nadmiaru testosteronu we krwi w przebiegu zespołu policystycznych jajników, czyli PCOS. Dodatkowo stan ten może się rozwinąć jako konsekwencja zespołu Cushinga, czyli choroby w przebiegu której dochodzi do nadmiernego pobudzenia nadnerczy, które odpowiedzialne są za produkcję licznych hormonów, w tym także testosteronu.

U mężczyzn niedobory tego związku mogą być obecne w przypadku hipogondyzmu. Jest to stan w którym jądra nie pracują wystarczająco intensywnie, przez co nie spełniają swoich biologicznych funkcji w prawidłowym stopniu. Może to posiadać zarówno przyczyny pierwotne (np. zespół Klinefeltera) jak i wtórne (zaburzenia pracy przysadki, która pośrednio pobudza produkcję testosteronu).

Dodatkowo stężenie obu frakcji testosteronu, zarówno wolnego jak i związanego stanowi istotny czynnik diagnostyczny podczas określania nieprawidłowości stężeń białka transportowego SHBG. Niedobór SHBG może być obecny np. w przebiegu otyłości, uszkodzeń nerek, zaburzeniach pracy wątroby oraz niedoczynności lub nadczynności tarczycy.

Niezależnie od przyczyny zaburzenia hormonalne są problemem bardzo złożonym, który wymaga wielowymiarowej, pogłębionej diagnostyki, która obejmuje liczne narządy oraz parametry. Otrzymane wyniki badania zawsze należy konsultować z lekarzem prowadzącym leczenie, gdyż tylko w zestawieniu z historią choroby oraz objawami prezentowanymi przez pacjenta stanowią one użyteczny element dalszego planowania procesu leczniczego.

Testosteron wolny norma (wartości referencyjne)

  • kobiety: 0,2 – 1,3 pg/ml

  • mężczyźni: 2,6 – 9,79 pg/ml

 

https://www.synevo.pl/testosteron-wolny/

Logo firmy
Korzystając z naszej przeglądarki wyrażają Państwo zgodę na wykorzystywanie przez nas plików cookies. Używamy ich do celów statystycznych. W programie służącym do obsługi stron internetowych można zmienić ustawienia dotyczące cookies.
Rozumiem