TIBC – całkowita zdolność wiązania żelaza

TIBC (całkowita zdolność wiązania żelaza) to wskaźnik najczęściej stosowany do diagnozowania i oceny różnych rodzajów niedokrwistości, najczęściej niedokrwistości spowodowanej niedoborem żelaza.

Całkowita ilość żelaza w ludzkim ciele wynosi 3-3,5 g. Z tego 2,5 g znajduje się w czerwonych krwinkach i ich prekursorach. Żelazo jest ważnym składnikiem hemoglobiny. Wiele enzymów i koenzymów potrzebuje go do działania.

Po spożyciu żelazo jest wchłaniane przez nabłonek jelitowy do jelita i tymczasowo przechowywane w enterocytach (komórkach jelita) w postaci ferrytyny. W zależności od potrzeb organizmu jest wydzielane do krwi, gdzie jest transportowane przez białko transferynę. Transferyna jest wytwarzana przez wątrobę i reguluje wchłanianie żelaza do krwi. Każda cząsteczka tego białka ma dwa miejsca wiązania ferrytyny. W normalnych warunkach tylko 1/3 z tych miejsc jest wysycona żelazem. Pozostałe 2/3 stanowią rezerwę. Dodatkowa ilość żelaza, która może wiązać się z tymi wolnymi miejscami w transferynie, nazywa się wolną zdolnością wiązania żelaza.

Suma wolnej zdolności wiązania żelaza w transferynie i stężenie żelaza w surowicy krwi, odzwierciedla wartość wskaźnika TIBC (całkowitej zdolności wiązania żelaza).

TIBC to najpewniejszy marker wskazujący ilość wolnej transferyny, która nadal może związać żelazo z krwi.

TIBC badanie

TIBC (wraz ze stężeniem ferrytyny) są badane w celu:

• zróżnicowania różnych rodzajów niedokrwistości, zwłaszcza mikrosomalnej i hipochromicznej;

• oceny niedokrwistości z niedoboru żelaza, talasemii, niedokrwistości sideroblastycznej;

• diagnozy przeciążenia żelazem i hemochromatozy.

Kiedy należy wykonać badanie TIBC?

Badanie TIBC jest zalecane w przypadku występowania typowych objawów niedokrwistości:

• szybka męczliwość;

• wysokie tętno, szczególnie podczas aktywności fizycznej;

• duszność i ból głowy, szczególnie podczas aktywności fizycznej;

• trudności z koncentracją;

• zawroty głowy;

• blada skóra;

• skurcze mięśni, mrowienie kończyn;

• bezsenność.

Pojawienie się objawów przeciążenia żelazem jest również wskazaniem do badania:

• bóle stawów;

• zmęczenie, słabość;

• utrata masy ciała;

• bóle brzucha.

Przygotowanie przed badaniem

• Próbkę krwi należy pobrać rano na czczo.

Materiał

• krew żylna

Metoda

• Oznaczanie Fe związanego z białkiem metodą ferrozyny.

TIBC norma (wartości referencyjne)

• Norma: 250-400 µg/ dl

Interpretacja wyników

TIBC jest zwiększone w niedoborze żelaza, a zmniejszone w hemochromatozie, niedoczynności tarczycy, przy kortykosteroidach. Ponieważ transferyna jest wytwarzana przez wątrobę, niski poziom TIBC może również wskazywać na zaawansowaną chorobę wątroby.

Procentowe wysycenie transferyny (100 x żelazo w surowicy / TIBC) jest na ogół normalne lub zmniejszone u osób z niedoborem żelaza, kobiet w ciąży lub kobiet stosujących doustne środki antykoncepcyjne.

W dziedzicznej hemochromatozie stężenie żelaza w surowicy przekracza 150 μg / dl, a procent wysycenia transferryny wynosi ponad 60%. W warunkach przeciążenia żelazem, jej procentowe wysycenie może osiągnąć ponad 90%.

U osób z przewlekłymi procesami zapalnymi, hemochromatozą lub nowotworem, stężenie ferrytyny może być badane zamiast TIBC i jej poziom jest zwiększony.