Żelazo

Żelazo jest pierwiastkiem niezbędnym do syntezy hemoglobiny, która wiąże 70% żelaza organizmu oraz mioglobiny. Bardzo małe jego ilości są również zawarte w niektórych enzymach komórkowych. Niezwiązane żelazo jest przechowywane w ciele w postaci ferrytyny i hemosyderyny (białka magazynujące żelazo w komórkach). We krwi wiąże się z transferyną (białkiem transportującym żelazo).

Wchłanianie żelaza z przewodu pokarmowego ściśle zależy od jego stężenia w pokarmach i zwykle nie przekracza 2mg na dobę. Łatwiej przyswaja się z pokarmów pochodzenia zwierzęcego. U osób zdrowych wchłanianie żelaza równoważy jego utratę z kałem, moczem, żółcią, złuszczonym nabłonkiem jelitowym, skórą, potem i krwią menstruacyjną.

Całkowite stężenie żelaza w surowicy wykazuje dużą zmienność dobową- rano stężenie jest o ok. 20% wyższe niż wieczorem.

U kobiet wartości żelaza są zwykle niższe niż u mężczyzn i zależą od fazy cyklu miesięcznego. U obu płci poziom żelaza obniża się wraz z wiekiem.

Kiedy wykonać oznaczenie stężenia żelaza?

Badanie jest przydatne w niektórych z niżej wymienionych przypadków:

  • w różnych typach niedokrwistości (anemia) z niedoboru żelaza;
  • diagnoza przeciążenia żelazem, hemochromatozy;
  • zatrucie żelazem.

Żelazo – kto powinien wykonać badanie

W każdej sytuacji gdy obserwowane są charakterystyczne objawy niedoboru żelaza:

  • szybka męczliwość;
  • bladość;
  • przyspieszone bicie serca;
  • łamliwe, suche włosy i paznokcie;
  • senność;
  • czernienie oczu;
  • mrowienie kończyn;
  • zimne kończyny.

Przygotowanie do badania

  • Badanie przeprowadza się rano na pusty żołądek, gdy poziomy żelaza są najwyższe. Zaleca się wykonanie badania przed transfuzją krwi lub terapią zastępczą żelazem. Brak snu, ekstremalny stres i przyjmowanie chelatorów żelaza bezpośrednio przed badaniem nie są zalecane.
  • U pacjentów przyjmujących suplementację żelazem lub leki wiążące metale, żelazo związane z lekami może nie wykazać prawidłowej reakcji w teście, powodując fałszywie niskie wyniki oznaczeń.

Metoda badania

  • Metoda ferrosine

Żelazo norma

Wartości referencyjne zależą od wieku i płci.

  • 33 – 193 μg/dl

W ocenie gospodarki żelazem poza stężeniem żelaza we krwi należy uwzględnić dodatkowo stężenie transferyny, stopień jej wysycenia i stężenie ferrytyny.

Podwyższone żelazo

Podwyższony poziom żelaza obserwuje się w przypadkach takich jak:

  • talasemia;
  • niedokrwistość sideroblastyczna;
  • niedokrwistość hemolityczna;
  • niedokrwistość aplastyczna;
  • idiopatyczna hemochromatoza;
  • zespoły mielodysplastyczne;
  • nadmierna podaż preparatów żelaza;
  • częste transfuzje krwi;
  • stosowanie doustnych środków antykoncepcyjnych;
  • ostre zatrucie żelazem;
  • ostre uszkodzenie wątroby;
  • ostra niewydolność nerek.

Żelazo niedobór

Niedobór żelaza powoduje niedokrwistość mikrocytarną (ze zmniejszeniem rozmiaru krwinki czerwonej) i może być związany z sytuacjami takimi jak:

  • niedostateczna podaż żelaza (wegetarianizm, niedożywienie);
  • upośledzone wchłanianie żelaza (zmniejszona kwasowość żołądka, stan po resekcji żołądka, jelitowe zespoły złego wchłaniania, biegunki, operacje żołądkowo-jelitowe);
  • przewlekła utrata przez przewód pokarmowy (nowotwory, choroby zapalne jelit);
  • zwiększone zapotrzebowanie na żelazo (ciąża, okres laktacji);
  • obfite krwawienia ginekologiczne;
  • długotrwałe zapalenie w przebiegu chorób przewlekłych;
  • zespół nerczycowy.

Ważne jest, aby wiedzieć, że niedokrwistość z niedoboru żelaza jest bardzo często procesem wtórnym do innej choroby podstawowej. Z tego powodu zaleca się różnicowanie przyczyn niedokrwistości i poszukiwanie źródła przed rozpoczęciem terapii suplementacyjnej.

 

https://www.synevo.pl/zelazo/

Logo firmy
Korzystając z naszej przeglądarki wyrażają Państwo zgodę na wykorzystywanie przez nas plików cookies. Używamy ich do celów statystycznych. W programie służącym do obsługi stron internetowych można zmienić ustawienia dotyczące cookies.
Rozumiem